|
қилиб қўйган Масжидул Ақсога сайр қилдирган (барча айбу нуқсондан) пок Зотдир“. [17:1]
деган гапи ҳам шу қабилдандир. Бу ерда Масжидул Ҳаром мажозий маънода қўлланган бўлиб, қисмдан бутунни ирода қилиш қоидасига кўра, ундан мурод бутун Ҳарамдир. Чунки Пайғамбар с.а.в. Масжидул Ҳаромнинг ичидан эмас, Ҳарамдан сайр қилдирилганлар. Бу ердаги эски уй сўзи ҳам мажозий маънода бўлиб, қисмдан бутунни ирода қилиш қоидасига кўра, ундан мурод бутун Ҳарамдир.
Ҳарамнинг ҳамма жойи сўйиладиган жой эканини Пайғамбар с.а.в.нинг мана бу гаплари ҳам таъкидлайди:
«نَحَرْتُ هَا هُنَا بِمِنًى كُلُّهَا مَنْحَرٌ فَانْحَرُوا فِى رِحَالِكُمْ»
«Мана шу ерда сўйдим. Минонинг ҳамма жойи сўйиладиган жойдир. Тушган жойингларда сўяверинглар». Бу ҳадисни Муслим чиқарган. Яна Пайғамбар с.а.в. айтадилар:
«كُلُّ فِجَاجِ مَكَّةَ طَرِيقٌ وَمَنْحَرٌ»
«Макканинг ҳамма водийлари, даралари йўл ва манҳардир (сўйиладиган жойдир)». Бу ҳадисни Абу Довуд ва Ҳоким чиқарган. Ҳоким уни саҳиҳ ҳадис, деган.
Мана шу ерда Пайғамбар с.а.в.нинг Ҳудайбийядаги ҳайвон сўйишлари воқеаси айтилиб, бизга раддия билдирилиши мумкин. Бизга маълумки, Ҳудайбия Ҳарамнинг ичига эмас, ташқарисига қарашли жой. Биз бу раддияга икки жиҳат билан жавоб берамиз:
а) Ўша йили Қурайш кофирлари Пайғамбар с.а.в.нинг умра қилишларига йўл бермаганларида ҳайвонни ўша турган жойларида сўйганлар. Чунки душман томонидан ҳайвоннинг ўз ўрнига, яъни, Ҳарамга етиб боришига ҳам монелик қилинган. Аллоҳ Таолонинг мана бу ояти ҳам бунга далилдир:
هُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا وَصَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَالْهَدْيَ مَعْكُوفاً أَن يَبْلُغَ مَحِلَّهُ
– „Улар (Макка мушриклари) кофир бўлган ва сизларни Масжидул Ҳаромдан, ҳадя (қурбонлик қилиш учун олган ҳайвонларингиз)ни эса маҳбус бўлган ҳолида, ўз жойига етишдан тўсган кимсалардир“. [48:25]
Яъни, сўйиладиган ҳайвоннинг ҳам ўз жойига яъни, Ҳарамга етиб боришига тўсқинлик қилинди. Демак, Пайғамбар с.а.в. душман томонидан тўсқинлик бўлиб, сўйиладиган жойга – Ҳарамга етиб боролмаганлари туфайли ҳайвонни Ҳудайбияда сўйганлар.
Бундан шу нарса англашиладики, ҳайвонни сўйиш жойи Ҳарамдир, лекин агар унинг Ҳарамга етиб боришига душман томонидан монелик бўлса, ушланиб қолган жойида сўйилаверади.
147-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208